Toczeń rumieniowaty trzewny

Toczeń rumieniowaty układowy występuje u 50 osób na 100 000 mieszkańców zaś co roku odnotowuje się do 5 nowych zachorowań na 100 000 osób. Kobiety chorują 10 razy częściej niż mężczyźni, a pierwsze objawy choroby występują między 16 a 55 rokiem życia.

Autoprzeciwciała tarczycowe (aTPO) występują u 23% osób z toczniem rumieniowatym układowym – dlatego też u każdego chorego z toczniem rumieniowatym układowym należy rozważyć oznaczenie TSH oraz aTPO.

Co to jest toczeń rumieniowaty układowy (SLE)?

Toczeń rumieniowaty układowym jest przewlekłym stanem zapalnym rozwijającym się na skutek zaburzeń układu odpornościowego w następstwie których dochodzi do powstanie przeciwciał przeciwko tkance łącznej.

Tkanka łączne jest to tkanka która pełni niezmiernie ważną rolę w naszym organizmie. Stanowi ona swoisty rodzaj rusztowania na którym są zbudowane narządy – to szczególny rodzaj plastra, który zamiast miodem wypełniany jest przez komórki charakterystyczne dla danego narządu: hepatocyty w wątrobie, pneumocyty w płucach, komórki mięśnia serowego w sercu i tak dalej. To rusztowanie spełnia bardzo ważną rolę dla każdego narządu: oprócz roli typowo podporowej (rusztowania) tkanka łączna zapewnia również dostawę pokarmu gdyż z komórek tej tkanki zbudowane są zarówno naczynia krwionośne jak również sama krew. Sytuację, gdy organizm zwraca się przeciwko tkance łącznej produkując odpowiednie przeciwciała, można przyrównać do inwazji korników, która powoduje nie tylko załamanie funkcji podporowej naszego rusztowania ale również sabotuje dostawę prowiantu i tlenu bez których prawidłowe funkcjonowanie naszych organów nie jest możliwe.

Objawy kliniczne i badania laboratoryjne SLE.

Objawy kliniczne zależą przede wszystkim od tego jakie narządy zostały zaatakowane przez przeciwciała. Należą do nich;

• Zmiany na skórze i błonach śluzowych – najczęściej powstają na odsłoniętych częściach ciała po ekspozycji na działanie światła słonecznego, mają charakter rumienia (zaczerwienienia) obejmującego poza policzkami i grzbietem nosa także i czoło, który swoim kształtem przypomina motyla. Zmiany tego typu mogą pojawiać się także w innych eksponowanych na światło częściach ciała.
• Zmiany w układzie krążenia – zapalenie mięśnia sercowego, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca zwłaszcza gdy jej objawy występują u kobiet w młodym wieku (20-30 lat….)
• Zmiany w układzie nerwowym - mogą być zupełnie nieswoiste, ale nawet u 15% chorych z toczniem rumieniowatym układowym dochodzi do udaru mózgowego, którego konsekwencją jest niedowład różnych grup mięśniowych
• Zmiany w przewodzie pokarmowym – nawet u 50% chorych dochodzi do autoimmunologicznego zapalenie wątroby !
• Zmiany w składzie krwi - w przebiegu SLE obserwujemy często zmniejszenie ilości białych ciałek krwi oraz mniejszą niż prawidłowa liczbę krwinek płytkowych. We krwi stwierdza się obecność przeciwciał skierowanych przeciwko poszczególnym komórkom. Najczęściej występują przeciwciała przeciwko dwuniciowemu DNA (tak zwana przeciwciała ANA).
• Zmiany w nerkach – nawet u 30% chorych stwierdzane jest kłębuszkowe zapalenie nerek, które objawia się białkomoczem (pod tym pojęciem rozumiemy dużą zawartość białka w moczu – w warunkach prawidłowych bowiem białka nie przenikają do moczu) oraz niejednokrotnie niewydolnością nerek, która może wymagać dializoterapii.
• Zmiany w układzie kostno – stawowym – objawy zapalenia stawów, jednakże najczęściej nie stwierdza się nadżerek w obrębie stawów charakterystycznych dla ich reumatologicznego zapalenia.

Leczenie tocznia rumieniowatego trzewnego

Leczenie w pierwszej kolejności polega na uzyskaniu remisji, czyli ustąpienia ostrych objawów choroby, a następnie utrzymania remisji przez jak najdłuższy czas. W tym celu stosuje się leki sterydowe jak również takie które hamują zaburzoną działalność układu odpornościowego. Ponadto należy unikać ekspozycji na światło a w przypadku zmian skórnych stosuje się leczenie miejscowe w postaci odpowiednich kremów. Ponadto w wielu przypadkach konieczne jest leczenie specyficzne narządowo – specyficzne w zależności od rodzaju zaburzeń uszkodzonego narządu: leczenie nadciśnienia tętniczego, zapalenia płuc, niewydolności nerek.

Leczenie odbywa się pod okiem reumatologa.