Ważne kontakty

PRACOWNIA DENSYTOMETRYCZNA
ul. M.C. Skłodowskiej 23

46-200 Kluczbork

CZYNNA:
PONIEDZIAŁKI 
od 13:00 do 16:00
CZWARTKI  
od 07:00  do10:00

Rejestracja tel.: 

661 464 408


M A M M O G R A F I A

PRACOWNIA RENTGENOWSKA

ul. M.C. Skłodowskiej 23,

46-200 Kluczbork

Rejestracja tel.:  

077 417 3533

w godz. 8:00 – 18:00.


ZAKŁAD MEDYCYNY NUKLEARNEJ

Badania scyntygraficzne

ul. Katowicka 64, Opole

Rejestracja:

77/ 44 33 652


Badania USG

SONOMED OPOLE

ul. Horoszkiewicza 6

tel.: 883 757 551

http://www.sonomed.opole.pl/


Gabinet Masażu, Akupresury i Terapii ”Świat Ewy”

ul. Brzozowa 13, Wieluń

www.swiat-ewy.pl


VACUU SPORT STUDIO

REHABILITACJA

ul. Wielkie Przedmieście 26A

46-300 OLESNO

http://www.vacuu.pl

Witamina D

Jak przypominamy sobie nasze szkolne lata i lekcję biologii dotyczącą witamin, to tabelka zawierająca podział witamin zawierała informację, że witamina D należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i dzięki wpływowi na gospodarkę wapniem, ma działanie przeciwkrzywicze. Dzięki temu witamina ta słusznie kojarzy się większości z nas z kropelkami podawanymi w dzieciństwie lub (co gorsza) z tranem, do którego picie zmuszali nas nasi rodzice, brrrr….. Choć działanie przeciwkrzywicze witaminy D jest nadal wykorzystywane w profilaktyce tej choroby u dzieci, to liczne badania naukowe ostatnich lat odsłoniły zupełnie inne oblicza tej witaminy.

d1png

Z uwagi, że nie więcej niż 20% witaminy D pochodzi ze źródeł pokarmowych, podstawowym źródłem witaminy D jest…. skóra (pozostałe 80%). To właśnie w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego powstaje tak zwana prowitamina, która ulega dalszej obróbce w wątrobie oraz nerkach po to by mogła powstać aktywna forma witaminy D. Ze zrozumieniem tego ciągu technologicznego wiąże się zmiana podejścia do witaminy D. Obecnie jest ona postrzegana jako hormon, który powstaje w organizmie człowieka , jest transportowany drogą układu krążenia do tkanek docelowych i wywiera określone działanie poprzez tak zwane receptory, zwiększając wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym, zmniejszając jego wydalenie w nerkach i a także umożliwiając wbudowanie wapnia do kości. Taka jest klasyczna rola witaminy D, ale czy jedyna?

Badania ostatnich lat wykazały obecność receptorów dla witaminy D na komórkach odgrywających istotną rolę w odporności naszego organizmu. Niedobór witaminy D upośledza, zaś prawidłowa jej podaż w sposób istotny poprawia odporność, co wykazano w przypadku gruźlicy a także niektórych schorzeń wirusowych, zwłaszcza grypy. Właściwości te wykorzystywali (choć zapewne o tym nie wiedząc) przed laty lekarze leczący gruźlicę. Wysyłali oni chorych do sanatoriów zlokalizowanych wysoko w górach na leczenie, wierząc iż promieniowanie słoneczne będzie toksyczne dla prątków gruźlicy. Nie zdawali oni sobie wówczas sprawy z tego że wykorzystują poprawiające odporność właściwości witaminy D.

W badaniach naukowych wykazano działanie przeciwnowotworowe witaminy D. Okazuje się bowiem, że witamina ta hamuje namnażanie komórek nowotworowych takich nowotworów jak rak sutka, rak jelita, raka prostaty i niektórych nowotworów wywodzących się ze szpiku kostnego. Potwierdzono ponadto związek niedoboru witaminy D z rozwojem cukrzycy typu 1 (związanej z niedoborem insuliny). Związek ten wykazano w krajach skandynawskich, gdzie z uwagi na lokalizację związaną z szerokością geograficzną zmniejsza się dostęp do światła słonecznego i tym samym rośnie częstość występowania cukrzycy. Profilaktyczne podawanie dzieciom żyjącym w Skandynawii witaminy D, która reguluje wydzielanie insuliny, w sposób istotny zmniejszyło częstość cukrzycy typu 1 w tych rejonach. Prawidłowe stężenie witaminy D w surowicy krwi wpływa także korzystnie na system nerwowy, a zatem także na skurcze mięśni w tym mięśnia sercowego, gdyż odpowiednia ilość wapnia umożliwia sprawne przewodzenie impulsów nerwowych a także zapobiega i łagodzi stany zapalne skóry.

Przyczyny niedoboru witaminy D

Uważa się że u około 1 miliarda ludzi na Ziemi występuje niedobór witaminy D. Stężenie tej witaminy w surowicy krwi zależy od szerokości geograficznej (wielkości nasłonecznienia – im jest ono mniejsze tym mniejsze jest stężenie wit. D) oraz od wieku (stężenie Wit. D maleje wraz z wiekiem i jest szczególnie niskie u osób z przebytymi złamaniami spowodowanymi osteoporozą). Najczęstszymi przyczynami niedoboru witaminy D są:

  • Niedostateczna produkcja w skórze – jak wspomniałem powyżej aż 80% witaminy D pochodzi ze skóry, gdzie jest ona produkowana pod wpływem światła słonecznego. Im mniejsze jest zatem nasłonecznienie tym produkcja tej witaminy będzie mniejsza. Nasłonecznienie naszego kraju jedynie w miesiącach od maja do września zapewnia odpowiednią produkcję skórną witaminy D. W pozostałych miesiącach roku jest ona niewystarczająca. Z drugiej strony w miesiącach letnich większość z nas używa kremów do opalania z wysokim filtrem, które w sposób skuteczny blokują i tak już wątłe promienie słoneczne w naszej szerokości geograficznej. Poza tym, gdy bliżej przyjrzymy się naszemu „ stylowi życie” – gdy rano po przebudzeniu wsiadamy w samochód (zazwyczaj zadaszony…) jadąc do pracy, w której przebywamy do późnych godzin popołudniowych (narażeni jedynie na sztuczne oświetlenie naszych stanowisk pracy), w drodze powrotnej do domu robimy zakupy parkując w dobrze zacienionych garażach znajdujących się przy hipermarketach, a po powrocie do domu, często już w godzinach wieczornych, korzystamy z wytchnienia przed telewizorem – zrozumiemy, że pozbawiamy nasz organizm możliwości optymalnego wykorzystania promieni słonecznych i tym samym syntezy skórnej witaminy D.

  • Otyłość – jak wspomniałem witamina D rozpuszcza się w tłuszczach. Im więcej zatem jest tkanki tłuszczowej tym więcej witaminy D będzie niedostępne dla innych tkanek i tym samym nie będzie wywierało odpowiedniego efektu. Redukcja masy ciała powoduje zwiększenie stężenia witaminy D.

  • Niedostateczna podaż w diecie – prawidłowo prowadzone dieta dostarcza jedynie 20% dobowego zapotrzebowania na tę witaminę. W przypadku chorób przewodu pokarmowego (np.: zespołu złego wchłaniania) może dochodzić również do zmniejszonego wchłaniania witaminy D i tym samym jej niskiego stężenia w surowicy krwi.

  • Menopauza - estrogeny zwiększają wchłaniania wapnia oraz witaminy D z przewodu pokarmowego. Gdy ustaje czynność hormonalna jajników procesy wchłaniania istotnie się zmniejszają.

  • Zaburzenia metabolizmu witaminy D - mamy tu na myśli choroby wątroby ( np.: marskość wątroby poalkoholowa lub w przebiegu wirusowego jej zapalenia) oraz choroby nerek ( np.: niewydolność nerek) w przebiegu których dochodzi do zaburzenia poszczególnych etapów produkcji witaminy D i w efekcie do jej niedoboru. Poza tym należy pamiętać że leki przeciwpadaczkowe w sposób istotny zmniejszają stężenie witaminy D w surowicy krwi.

Objawy niedoboru witaminy D

Objawy niedoboru witaminy D zależą od wieku człowieka w którym do niedoboru dochodzi:

  • U dzieci do końca pierwszego roku życia to objawy klasycznej krzywicy. W tych przypadkach dochodzi do opóźnienia zrastania kości czaszki oraz ciemiączek. Może ponadto dochodzić do obrzęku połączeń chrzęstno – kostnych żeber (tak zwany różaniec krzywiczy), opóźnionego wyrzynania się zębów oraz osłabienia siły mięśniowej.

  • U dzieci po pierwszym roku życia, gdy te zaczynają obciążać kończyny ucząc się chodzić, deformacji zaczynają ulegać głównie kończyny dolne – tak zwane kończyny koślawe ( lub szpotawe). Nieleczona krzywica, prowadzi do trwałych deformacji kośćca, ograniczenia wzrostu oraz zmniejsza szczytową masę kostną.

  • U dorosłych objawy kliniczne są bardzo subtelne. Najczęściej występują bóle kości i pleców oraz osłabienie siły mięśniowej. Obawy te szybko ustępują po wprowadzeniu preparatu witaminy D.

    d2png

 

Rozpoznanie.

Niedobór witaminy D należy podejrzewać u osób, u których występują objawy kliniczne. Aby ich wystąpienia powiązać z niedoborem witaminy D należy oznaczyć jej stężenie w surowicy krwi. +

Zalecane stężenie witaminy D wynosi 30 – 40 ng/ml.

  • Stężenie 0 – 10 ng/ ml – świadczy o ciężkim niedoborze który może prowadzić do objawów klinicznych jak również obniżonego stężenia wapnia w surowicy krwi.

  • Stężenie 10 – 20 ng/ml – niedobór średni

  • Stężenie 20 – 30 ng/ml – niedobór lekki – stężenie wapnia może być prawidłowe.

Należy pamiętać że nie zawsze obniżony poziom wapnia musi świadczyć o niedoborze witaminy D. Gdy stężenie witaminy D obniża się ( i zmniejsza wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego) w organizmie zostają aktywowane mechanizmy dążące do utrzymania stężenia wapnia w surowicy w normie. Odbywa się to kosztem kości, gdzie aktywowane są procesy resorpcji.

 

Leczenie

Zaleca się aby w Polsce w miesiącach od października do końca kwietnia stosować suplementację witaminy D. Dla osób dorosłych dawka suplementacyjna wynosi 2000 jedn. a dla dzieci 1000 jedn. na dobę.

W przypadku potwierdzonego niedoboru witaminy D dawka terapeutyczna może być istotnie większa i powinna być dobrana w zależności od stopnia jej niedoboru. Nie należy zapominać suplementacji wapniem, która powinna być wprowadzona w stopniu zależnym od wieku oraz przyczyny prowadzącej do niedoboru witaminy D i ustalana indywidualnie.

 

Grafika pochodzi ze stron:

http://blog.hellhound.pl/witamina-d-a-36.html

http://potreningu.pl/artykuly/973/witamina-d-wplywa-na-twoje-miesnie

http://www.dlarodzinki.pl/pokaz-slajdow/ktore-witaminy-w-ciazy-sa-niezbedne-dla-kobiety-i-dziecka,2873,538/?page=6