Ważne kontakty

PRACOWNIA DENSYTOMETRYCZNA
ul. M.C. Skłodowskiej 23

46-200 Kluczbork

CZYNNA:
PONIEDZIAŁKI 
od 13:00 do 16:00
CZWARTKI  
od 07:00  do10:00

Rejestracja tel.: 

661 464 408


M A M M O G R A F I A

PRACOWNIA RENTGENOWSKA

ul. M.C. Skłodowskiej 23,

46-200 Kluczbork

Rejestracja tel.:  

077 417 3533

w godz. 8:00 – 18:00.


ZAKŁAD MEDYCYNY NUKLEARNEJ

Badania scyntygraficzne

ul. Katowicka 64, Opole

Rejestracja:

77/ 44 33 652


Badania USG

SONOMED OPOLE

ul. Kośnego 18

tel.: 883 757 551

http://www.sonomed.opole.pl/


Gabinet Masażu, Akupresury i Terapii ”Świat Ewy”

ul. Brzozowa 13, Wieluń

tel.: 691 102 256

www.swiat-ewy.pl


VACUU SPORT STUDIO

REHABILITACJA

ul. Wielkie Przedmieście 26A

46-300 OLESNO

tel.: 668 849 826

http://www.vacuu.pl


Przysadka mózgowa

Jest niewielkim, bo ważącym ok 0,7 grama, narządem wydzielenia wewnętrznego zlokalizowanym wewnątrz czaszki w miejscu zwanym „siodełkiem tureckim”. Pomimo swoich niewielkich rozmiarów w pełni zasługuje na swoje honorowe miejsce gdyż pełni one rolę nadrzędną nad wydzielaniem innych gruczołów wydzielania wewnętrznego. Nadzór ten jest możliwy poprzez wydzielane przez przysadkę hormony:

  • TSH – który wpływa na pracę tarczycy, (tak zwana oś tyreotropowa),

  • LH i FSH– odpowiedzialne za prawidłowy przebieg cyklu miesięcznego u kobiet, spermatogenezę i potencję u mężczyzn ( oś gonadotropowa),

  • ACTH- nadzorujący pracę kory nadnerczy (oś kortykotropowa),

  • prolaktynę, która pobudza produkcję mleka przez gruczołu piersiowe, kobiety po porodzie ( oś laktotropowa),

  • hormon wzrostu, który jak sama nazwa wskazuje reguluje procesy związane ze wzrostem ( oś somatotropowa),

  • wazopresynę, która nadzoruje gospodarkę wodną organizmu.

Zastanówmy się przez chwilę jak to działa… Dzięki swojej lokalizacji przysadka odbiera kontaktuje się z innych częściami mózgu człowieka, gdzie odbywa się precyzyjna analiza informacji płynących zarówno ze środowiska zewnętrznego jak i wnętrza organizmu ludzkiego.Życie człowieka, bowiem, jak również każdego organizmu żywego jest możliwe, dzięki temu, że każdy organizm żywy zachowuje stałość środowiska wewnętrznego – czyli stałość warunków fizycznych, chemicznych jak i metabolicznych panujących we wnętrzu organizmu, utrzymywanych pomimo zmieniającego się środowiska zewnętrznego. Zachowanie stałych warunków panujących we wnętrzu organizmu jest możliwe dzięki skoordynowanej czynności układu nerwowego oraz układu hormonalnego. Do wspomnianej koordynacji pomiędzy układem nerwowym i hormonalnym zachodzi właśnie na poziomie podwzgórza i przysadki mózgowej.

Również hormony wydzielane przez narządy docelowe jak tarczyca, nadnercza, jajniki czy jądra, biorą udział w regulacji wydzielania hormonów przysadkowych, na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego. Postaram się to wyjaśnić na przykładzie tarczycy: wydzielana przez przysadkę tyreotropina (TSH) pobudza wydzielanie tyroksyny przez tarczycę, która z kolei docierając z krwią do przysadki hamuje wydzielaną przez ten gruczoł tyreotropinę. Wydzielanie pozostałych hormonów przysadkowych, choć z niewielkim wyjątkiem, regulowane jest w podobny sposób. Trzeba w tym miejscu dodać, że przysadka mózgowa osiąga największą aktywność w godzinach nocnych, co sprawia, że najwyższe stężenia produkowanych przez ten gruczoł hormonów, osiągane są w godzinach nocnych. Mało tego hormony te wydzielane są do układu krążenia pulsacyjnie, co powoduje że ich stężenie zmienia się wielokrotnie w ciągu doby.

Wszelkie procesy chorobowe toczące się w obrębie przysadki lub też w okolicznych strukturach mózgu, mogą zmieniać wydzielanie hormonów produkowanych w przysadce.

Większość zmian diagnozowanych w obrębie siodełka tureckiego, nie powoduje istotnych objawów klinicznych, gdyż nie wydzielają żadnych hormonów które mogą dawać charakterystyczne objawy a same są zbyt małe by wpływać na sąsiednie komórki gruczołowe. Ich obecność jest stwierdzana przypadkowo podczas badania MR mózgu z innych względów. Szacuje się że nawet do 17% osób ma zmiany w przysadce mózgowej, które w większości nie dają objawów klinicznych. W niektórych jednak sytuacjach może dochodzić do wzmożonego wydzielania produkowanych w przysadce hormonów. Wówczas dochodzi do rozwoju charakterystycznych dla ich nadmiaru, objawów chorobowych. Przykładem może być akromegalia rozwijająca się w następstwie nadmiernego wydzielania hormonu wzrostu (objawy nadmiernego wydzielenia poszczególnych hormonów opiszę w oddzielnych zakładkach).

W przypadku, gdy zmiana rozwijająca się w obrębie siodełka tureckiego jest duża i uciska sąsiadujące, zdrowe komórki i, może w ten sposób uniemożliwiać im ich własną, prawidłową produkcję , co z kolei prowadzi do niedoboru „uciskanego” hormonu (TSH, ACTH itd.). Z kolei gdy zmiana powstała w przysadce jest na tyle duża, że jej wymiary przekraczają objętość siodełka tureckiego, wówczas może dojść do wystąpienie objawów neurologicznych. Najważniejszym i najpoważniejszym z nich jest ucisk na skrzyżowanie nerwów wzrokowych, które zlokalizowane jest w sąsiedztwie przysadki mózgowej. Ucisk na to miejsce powoduje zaburzenia widzenia, jakie odczuwa chory, które można potwierdzić badaniu lekarskim podczas oceny pola widzenia. Ponadto może dochodzić do uszkodzenia innych nerwów leżących w pobliżu. Do innych objawów zależnych od wielkości zmiany należą: bóle głowy oraz nudności, zaburzenia łaknienia (nadmierny apetyt, rzadziej jego brak), zaburzenia pragnienia, nadmierne wydalanie moczu (tzw. moczówka prosta) i inne, zależne od ucisku okolicznych struktur przez powiększającą się zmianę.

W celu zobrazowania przysadki wykonać należy badanie rezonansu magnetycznego, zaś dla oceny objawów uciskowych konieczne jest badanie okulistyczne z oceną pola widzenia i ewentualnie badanie neurologiczne. Koniecznie należy przeprowadzić ocenę czynności przysadki pod kątem wydzielanych hormonów. W przypadku niewydolności którejkolwiek osi hormonalnej , konieczne jest leczenie uzupełniające.

Większość zmian w przysadce, to zaburzenia rozwojowe lub niewielkie gruczolaki (mikrogruczolaki), które nie wykazują czynności hormonalnej i wymagają jedynie obserwacji. Gdy jednak zmiana jest duża, albo powoduje zaburzenia hormonalne, leczeniem z wyboru jest leczenie neurochirurgiczne (w przypadku gruczolaka wydzielającego prolaktynę – leczenie farmakologiczne jest uznaną metodą terapii pierwszego rzutu). Leczenie neurochirurgiczne należy przeprowadzić w ośrodku referencyjnym, najczęściej wykonywane jest z dostępu nosowego podczas znieczulanie ogólnego.


Grafika pochodzi ze stron: