Kości a ciąża

Ciąża jest okresem w życiu kobiety, w którym właściwe postępowanie determinuje nie tylko zdrowie matki ale także nie narodzonego jeszcze dziecka. W tym czasie odbywa się zaprogramowany genetycznie rozwój szkieletu rozwijającego się w łonie matki płodu, wymagający właściwej podaży substancji odżywczych jaką musi zapewnić dziecku matka. Uwapnienie układu kostnego płodu zachodzi na bazie wcześniej rozwijających się elementów układu chrzęstnego. Choć proces ten przebiega głównie w III trymestrze to jednak od momentu poczęcia, w organizmie matki dochodzi do całego szeregu zmian hormonalnych, ma na celu odpowiednie przystosowanie organizmu matki. Począwszy od pierwszego trymestru ciąży zwiększa się wchłaniania wapnia. Dochodzi do tego w celu zapewnienia odpowiedniej podaży wapnia dla rozwijających się tkanek dziecka. Zwiększenie wchłaniania wapnia jest możliwe, dzięki zwiększeniu produkcji witaminy D.

W przypadku niedoborów pokarmowych ciężarnej (diety ubogiej w wapń w czasie ciąży), źródłem brakującego wapnia jest tkanka kostna matki, gdyż nasila się resorpcja kostna. Gdy podaż wapnia w diecie jest prawidłowa do nasilenia resorpcji nie dochodzi. Zatem niezmiernie ważna jest prawidłowa podaż wapnia w pokarmie ciężarnej.

W czasie karmienia piersią dziecko dziennie otrzymuje z pokarmem matki ok. 400 mg wapnia. Dzięki temu prawidłowo kształtuje swój szkielet. Stężenie wapnia w pokarmie w tym okresie nie zależy już od zawartości wapnia w diecie, pochodzi ono bowiem z układu kostnego matki, który ulega resorpcji. Resorpcja kostna z kolei prowadzi do utraty masy kostnej w tempie ok. 3% na miesiąc. Po odstawieniu dziecka od piersi, masa kostna zaczyna przyrastać ok. 2% na miesiąc tak, ze po ok. 2 latach wraca do stanu sprzed ciąży. Jak donoszą wyniki współczesnych badań naukowych karmienie piersią nie zwiększa ryzyka odległych złamań w zakresie układu kostnego matki.

Zgodnie z rekomendacjami zaleca się suplementację wapnia oraz witaminy D w czasie ciąży:

Suplementację witaminą D w ciąży należy prowadzić począwszy od II trymestru ciąży w dawce 800-1000u/d. Optymalnym postępowaniem byłoby indywidualne dobranie dawki tak aby utrzymać poziom witaminy D w surowicy w przedziale 30 - 40 ng/ml.